“Desafinado”, một tác phẩm kinh điển của Tom Jobim, là minh chứng cho sự tinh tế của bossa nova, kết hợp giai điệu nhẹ nhàng như làn gió thoảng qua lá cây với nhịp điệu samba sôi động, mang đến một trải nghiệm âm nhạc đầy mê hoặc.
Ra mắt lần đầu vào năm 1958, “Desafinado” đã nhanh chóng trở thành một bản hit lớn, không chỉ tại quê hương Brazil của nó mà còn lan rộng ra khắp thế giới. Tác phẩm này đã góp phần đưa bossa nova, một thể loại âm nhạc mới mẻ và đầy cá tính, đến với đông đảo công chúng.
Nguồn gốc và ý nghĩa của “Desafinado”
“Desafinado” dịch ra tiếng Anh có nghĩa là “out of tune” hay “off-key”. Điều này mang một ý nghĩa sâu sắc, bởi vì bản nhạc không chỉ miêu tả về trạng thái lạc điệu về mặt âm nhạc, mà còn ẩn chứa một khía cạnh tâm lý.
Người nghe được đưa vào thế giới của những cảm xúc phức tạp, những rung động và những bất đồng trong tình yêu. Lời bài hát như lời tự sự của một người đang phải lòng, nhưng lại không thể bày tỏ tình cảm một cách rõ ràng và đầy đủ. Sự lạc điệu chính là hình ảnh ẩn dụ cho trạng thái nội tâm hỗn loạn của nhân vật, luôn chới với giữa mong muốn và trói buộc.
Tom Jobim - cha đẻ của “Desafinado”
Tom Jobim (1927-1994), một nhạc sĩ, ca sĩ, pianist người Brazil, được coi là một trong những nhà sáng lập và là đại diện tiêu biểu nhất cho bossa nova. Jobim đã sáng tác ra hàng trăm bản nhạc nổi tiếng, trong đó có “The Girl from Ipanema” - một trong những bài hát được yêu thích nhất mọi thời đại.
“Desafinado” là một trong những tác phẩm đầu tay của Jobim, đánh dấu sự khởi đầu cho sự nghiệp lừng lẫy của ông. Bản nhạc này đã thể hiện rõ nét phong cách sáng tác của Jobim: giai điệu trữ tình, lãng mạn xen lẫn với nhịp điệu samba sôi động và đầy năng lượng.
Âm nhạc bossa nova:
Bossa Nova là một thể loại âm nhạc bắt nguồn từ Brazil vào những năm 1950. Tên gọi “bossa nova” có nghĩa là “trend mới”. Bossa Nova được coi là sự pha trộn độc đáo giữa samba truyền thống với những ảnh hưởng từ jazz, đặc biệt là bebop.
Bossa Nova thường sử dụng giai điệu nhẹ nhàng, lãng mạn và lời bài hát đầy ý nghĩa về tình yêu, cuộc sống và thiên nhiên. Nhịp điệu của bossa nova thường chậm rãi và thư thái, mang đến cảm giác thư giãn và dễ chịu cho người nghe.
“Desafinado”: Phân tích âm nhạc:
Bản nhạc “Desafinado” được viết theo cung La thứ (A minor) và có nhịp 4/4. Giai điệu của bản nhạc rất đẹp, với những nốt cao thấp xen kẽ nhau một cách tinh tế tạo nên sự cân bằng giữa sự vui tươi và nét buồn man mác.
- Giai điệu: Mở đầu bằng giai điệu nhẹ nhàng của clarinet, “Desafinado” dần chuyển sang phần hát chính bởi giọng ca đầy cảm xúc của João Gilberto. Giọng hát của João Gilberto được đánh giá là một trong những giọng ca bossa nova hay nhất mọi thời đại.
- Nhịp điệu: Nhịp điệu samba sôi động được thể hiện rõ nét qua nhịp trống và bass, tạo nên sự hấp dẫn và sinh động cho bản nhạc.
- Dàn nhạc: “Desafinado” được trình bày bởi một dàn nhạc nhỏ bao gồm piano, clarinet, guitar acoustic, bass, và trống.
Sự ảnh hưởng của “Desafinado”:
“Desafinado” là một trong những bản nhạc bossa nova nổi tiếng nhất mọi thời đại. Bản nhạc này đã được nhiều nghệ sĩ trên thế giới thể hiện lại như: Frank Sinatra, Ella Fitzgerald, Stan Getz…
“Desafinado” cũng góp phần đưa bossa nova trở thành một trong những thể loại âm nhạc được yêu thích nhất trên toàn thế giới.
Kết luận:
“Desafinado” là một bản nhạc bossa nova đầy mê hoặc với giai điệu nhẹ nhàng và nhịp điệu sôi động. Bản nhạc này đã thể hiện rõ nét phong cách sáng tác của Tom Jobim, và là minh chứng cho sự tinh tế và sức mạnh của âm nhạc Brazil.
Với những giá trị âm nhạc đặc biệt của mình, “Desafinado” xứng đáng được coi là một trong những kiệt tác bất hủ của bossa nova.